Wie ís Naruhito, de aanstaande keizer van Japan?

Opeens gaat het allemaal wel heel snel met de aanstaande troonwissel in het land van de Rijzende Zon. Wat is dat eigenlijk voor een man, die kroonprins Naruhito? 

Voor de troonwissel moet er een amendement aan een wet worden toegevoegd. Premier Abe van Japan heeft al laten weten dat hij geen problemen ziet. En ook van de Japanners gunt 85% keizer Akihito een rustige oude dag. Dus hoe hard de oude garde ook blijft roepen dat het allemaal ‘jaren zal gaan duren’, afgaand op wat we de afgelopen 24 uur te weten zijn gekomen, komt het keizerschap van Akihito’s oudste zoon in rap tempo dichterbij. Maar, wat is dit voor een man? 

Altijd al een beetje anders

Naruhito (56) werd in 1960 geboren in een veldhospitaal bij het paleis in Tokio. Normaal gesproken zou zijn moeder Michiko in een ziekenhuis zijn bevallen. Akihito was echter ook toen al iemand die morrelde aan allerlei strenge protocollen, zoals hij ook nu het ongekende initiatief neemt om op zijn aftreden te zinspelen. Zoals de prins wel eens grapt: “Ik ben geboren in een schuur in de slotgracht.” Hij had een redelijk onbezorgde jeugd, voor een kind in de keizerlijke familie, met veel sportieve activiteiten.  

Geen privéonderwijs

Aan het Japanse hof heerst de traditie om keizerskinderen zo min mogelijk bloot te stellen aan het plebs. Ook dat pakten Akihito en Michiko anders aan: Naruhito kreeg geen privéonderwijs in het paleis, maar ging gewoon naar school en studeerde geschiedenis in het westen, aan de universiteit van Oxford. Begin jaren tachtig maakte hij zo kennis met de Europese royals en was aangenaam verrast door de ontspannen manier waarop die met hem omgingen: “Koningin Elizabeth schonk haar eigen thee in en serveerde zelf sandwiches,” zei hij daarover. Hij heeft al aangegeven dat hij het keizerschap in die richting zou willen hervormen, een dreigement belofte die traditionele hovelingen het klamme angstzweet doet uitbreken. Met name de contacten met de Oranjes zijn hecht. Naruhito verdiepte zich in watermanagement en waterbeheer en kwam zo regelmatig collega ↓ Willem Alexander tegen. 

Machtige bureaucratie

Naruhito heeft aan zijn vader gezien dat keizer van Japan zijn nogal een uitdaging is. ‘Je moet er een robot voor zijn,’ aldus Akihito. Het dagelijkse leven van de royals wordt dag in dag uit geregisseerd door de Keizerlijke Hofhuishouding, een berucht bureaucratisch apparaat met meer dan 1200 ambtenaren. De keizerlijke familie heeft heel weinig vrijheid, wat het des te knapper maakt dat Akihito toch de strenge regels wist op te rekken. Hij trouwde een burgermeisje en het stelde voedde zelf hun kinderen op, iets wat eerder aan ‘professionals’ werd overgelaten. 

Getrouwd uit liefde

De meer persoonlijke aanpak van zijn ouders heeft Naruhito gevormd: ook hij trouwde – net als zijn broer en zus – een burgermeisje. Masako Owada (52) is dochter van een voormalige president van het Internationaal Gerechtshof en gaf haar eigen carrière als diplomaat op voor het huwelijk. Naruhito en Masako zorgen, in de stijl van Akihito, eveneens zelf voor hun dochter Aiko (14), waar hevig over gefronst werd. Even spraakmakend was dat het stel naar buiten trad met Masako’s slopende depressies, voor een groot deel het gevolg van volstrekt geen eigen leven hebben. 

Eerlijk over depressie

In 2004 liet Naruhito zich openlijk kritisch uit over hoe zijn vrouw door de Keizerlijke Hofhuishouding werd behandeld. “Prinses Masako, die haar baan als diplomaat opgaf om de keizerlijke familie binnen te treden, voelt zich zeer bedroefd dat ze voor lange tijd niet het buitenland heeft mogen bezoeken,” zei hij tijdens een persconferentie. Masako die in Harvard en Oxford heeft gestudeerd en zes talen spreekt, kreeg van de ambtenaren geen toestemming om zich te ontwikkelen en te reizen, volgens de kroonprins, wat een ongekende uithaal naar de protocol-fetisjten was. Sinds een jaar lijkt het weer goed te gaan met Masako. Ze legt relatief veel werkbezoeken af en zit zichtbaar beter in haar vel. Qua timing kan de wissel niet op een beter moment komen. 

Bescheiden muzikant

De kroonprins houdt van muziek en kan goed viool spelen, al heeft hij die ingeruild voor een bescheidener viola omdat hij de viool “teveel een leider, te prominent” voor zijn muzikale beleving. Naruhito is gefascineerd door transport, wegen en infrastructuur, sinds hij op het paleisterrein de resten van een oude weg vond. “Via wegen kun je naar een onbekende wereld gaan,” zegt hij. “Aangezien ik een leven hebt waarin ik maar weinig kans heb me vrijelijk te bewegen, zijn wegen een kostbare brug naar het onbekende voor me.”

Houdt van hiken  

Over Naruhito is bekend dat hij houdt van sport, vooral van hardlopen en tennis. Het gezin heeft al jaren honden als huisdieren, vrijwel altijd uit het asiel. Met zijn drieën wandelen en hiken ze wat af, liefst zo anoniem mogelijk.

Hoe nu verder?

Als Naruhito de nieuwe keizer is geworden, kan er vervolgens jaren worden gekibbeld over zíjn opvolging. Logischerwijs zou zijn dochter Aiko (hier links) kroonprinses worden. Maar omdat Japan de voorkeur geeft aan mannelijke troonopvolgers, maakt ook haar neefje een goede kans. In 2006 kreeg Naruhito’s jongere broer prins Akishino met zijn vrouw prinses Kiko een zoon en deze prins Hisahito ↓ zou het dus ook nog kunnen worden. Of het rond 2050 Aiko of Hasihito wordt zal vol een groot deel liggen aan hoe eigentijds Naruhito kan en wil regeren en of de hofhouding bereid is mee te veren met de tijdgeest. Wordt vervolgd.

Dit is Hisahito