Koningin Paola: Belle en het Feest

Na jaren strijd, schandalen en controverses lijkt de oud-koningin van Belgiƫ eindelijk in vrediger vaarwater terecht te zijn gekomen.

Ze vierde het al eerder, maar vandaag wordt koningin Paola dan toch écht tachtig. En ze kan terugkijken op een kleurrijk leven, waarin ze regelmatig lekker buiten de lijntjes kleurde.

Een echt zorgeloze oude dag heeft ze niet gehad, sinds de abdicatie van haar man koning Albert in 2013. Zowel haar echtgenoot als zij kampen met gezondheidsproblemen. De rechtszaken waarmee zijn vermoedelijke buitenechtelijke dochter Delphine om erkenning vraagt, hakken erin (Albert zou niet tegen erkenning zijn, Paola heeft hiertegen haar veto gesteld). En de relatie met haar jongste zoon prins Laurent is op zijn zachtst gezegd gespannen. Maar dat past tegelijk allemaal ook wel weer bij het leven van Paola, dat zich altijd tussen uitersten heeft bewogen.

© ANP

Toen Paola Ruffo di Calabria zich in de lente van 1959 verloofde met prins Albert, liepen de Belgen met haar weg. Het was 33 jaar geleden dat er een prinselijk huwelijk was gevierd. De piepjonge Italiaanse werd zelfs vergeleken met de mateloos populaire koningin Astrid. Bij de 'Blijde Intredes' (kennismakingsbezoeken) werd het kersverse paar overal toegejuicht. Ook Koning Boudewijn was in de wolken met zijn schoonzus en noemde haar 'het mooiste geschenk dat de Italianen aan ons land konden geven'.

© ANP

Al snel kwam Paola er echter achter dat het allemaal geen rozengeur en maneschijn was aan het hof van Laken. Als Italiaanse beauty met een voorliefde voor dansen en feestjes kwam ze terecht in een stijve omgeving waarin iedereen op eieren liep. Met koningin Fabiola (links), die een jaar later haar intrede maakte, kreeg ze nooit een warme band. Fabiola was religieus op het ascetische af, Paola (rechts) een geboren hedonist – ze hadden niets met elkaar.

© ANP

Paola en Albert kregen drie kinderen, de huidige koning Filip, prinses Astrid en Laurent. Na de geboorte van Laurent verzuurde de relatie. Albert was niet echt een steun en toeverlaat aan het hof waar Boudewijn en Fabiola zeer recht in de leer waren en met name Fabiola zich intensief met het jonge gezin van Paola bemoeide. Die miste haar familie en had amper vrienden in België. Om haar schoonheid werd ze bewonderd, maar inhoudelijk liet ze bij werkbezoeken nooit een grote indruk na. Het hielp niet dat ze het Nederlands maar niet goed onder de knie kreeg en ze zich erg onbegrepen voelde door Albert. Later zouden beiden toegeven dat ze veel te jong waren getrouwd, zonder elkaar echt te kennen.

© Getty Images 

In de jaren zestig had (toen) prins Albert een langdurige relatie met barones Sybille de Selys Longchamps, met wie hij zeker achttien jaar samen was. Er kwam vermoedelijk in 1968 een dochter uit de affaire voort: Delphine (rechts). Hij was voor het oog van de buitenwereld getrouwd met prinses Paola, maar dat huwelijk stelde op dat moment niets meer voor. Sybille citeerde later uit brieven die hij haar stuurde en schilderde Paola af als 'een labiele furie die koning Albert monsterlijk behandelde en haar kinderen uitkafferde.' "Zoals ze met haar kinderen omging, dat was echt de hel. Ze schreeuwde als een echte Italiaanse. Albert leed daar fel onder."

© ANP

De kinderen ook: "Filip, Astrid en Laurent werden in verschillende gezinnen ondergebracht met een gouvernante," zegt de Belgische royaltydeskundige Brigitte Balfoort. "Ze hebben nooit het warme en hechte van het gezinsleven leren kennen. Ik geloof dat dat nog meespeelt bij hun houding. Er zijn toen diepe wonden geslagen.”

© Getty Images 

Paola zat zelf ook niet stil. In 1970 verschenen er foto's waarin ze kort gekort in Sardinië flaneerde, arm in arm met Albert de Mun, een adellijke journalist van Paris Match. Ze bezocht hem wanneer ze kon in Parijs en hij zocht ook haar op in Brussel, waar ze aan de Louisalaan een appartement had tegenover vermaarde bakker Nihoul. Een tweede vermeende minnaar dook op: Aldo Vastapane, een, een Italiaanse importeur van Duitse auto's. Het boek 'Kroongeheimen' komt ook nog met een minister op de proppen. François-Xavier de Donnéa zou tegelijk twee minnaressen hebben gehad waarvan Paola er één zou zijn. Paola pikte dat niet, sommeerde haar rivale ten paleize en eiste op een receptie dat De Donnéa nu maar eens een keuze moest maken, wat een goddelijk Dynasty-moment moet zijn geweest.  

© ANP

Jaren kwam en ging Paola wanneer ze er zin in had. Haar kinderen liet ze over aan kinderjuffen en het personeel, op af en toe een fotomomentje na. De Belgen morden over haar slechte Vlaams, haar eindeloze vakanties en het feit dat ze feestjes verkoos boven officiële recepties. En Albert en zij stonden op het punt van scheiden. Er waren zelfs al advocaten aan het onderhandelen over de voorwaarden. "

© ANP

Alberts broer, koning Boudewijn (midden), zag in dat het niet meer goed zou komen tussen Albert (links) en Paola," zegt Balfoort. "Hij stelde wel strenge richtlijnen op voor de scheiding. Zo zou Albert naar het buitenland moeten vertrekken. Het ergste vond Albert dat hij zijn broer nooit meer zou kunnen opvolgen als koning. Hij ervoer dat ook als een soort landverraad. Voor Paola zou de scheiding het inleveren van haar prinsessentitel hebben betekend en dat viel haar zwaar." De jongeman rechts is de huidige koning Filip in zijn jonge jaren. 

© ANP

Albert en Paola modderen daarom samen door en wisten elkaar zowaar weer te vinden. "Ze zijn er samen voor gegaan," zegt Balfoort. "Ze hebben in Frankrijk bijeenkomsten van de charismatische beweging bijgewoond en zijn in België in huwelijkstherapie gegaan. En mensen om hen heen hebben Albert en Paola gestimuleerd. Vooral koning Boudewijn."

© Getty Images

Het resultaat mag er zijn. Albert en Paola zijn sinds het begin van de jaren negentig weer close en een goed team. "Ze houden echt van elkaar," zegt Balfoort. "Het is niet gespeeld. Ik sprak een nicht van koningin Paola. Zij zei: Het is als met een gebroken been. Dat is na de breuk veel hechter, sterker dan ervoor."

© ANP

En ze handelen er naar. Toen Albert  in 2000 aan zijn hart moest worden geopereerd week Paola dagenlang niet van zijn zijde. En toen zij vorig jaar in de lappenmand belandde, deed hij voor haar hetzelfde. Meer dan eens moest ze hem moed inspreken om verder te gaan, zeker toen de ouder wordende koning jarenlang te kampen kreeg met politieke problemen, die hem ook 's nachts wakker hielden. Zij was zijn steun en toeverlaat, vertelde Albert later. En zij was het ook die hem uiteindelijk aangaf dat het genoeg geweest was. Journalisten die erbij stonden toen Albert zijn abdicatietoespraak hield, vertellen hoe de koning tranen in zijn ogen kreeg toen Paola hem zei dat hij 20 jaar een goede koning geweest was.

© ANP

Er kwam nog één uitglijder. Toen prins Laurent  (hij staat hier tijdens zijn huwelijk in 2003 naast zijn moeder op de meest onvrolijke trouwfoto ooit) ernstig ziek werd, kwamen zijn ouders pas na twaalf dagen van vakantie terug om hem te bezoeken. Het kwam met name Paola op felle kritiek te staan. De open brief aan de bevolking die ze daarop schreef om haar ongerustheid te uiten, gooide alleen maar olie op het vuur. Het gevolg was een pijnlijke rel. Koning Filip ontsloeg de raadgever van zijn vader, waarop Albert hem meteen weer in dienst nam. Het leek of de oude en de nieuwe koning voor de ogen van alle Belgen ruzie maakten.

© BSR Agency 

Daarop trokken Albert en Paola zich grotendeels terug uit het openbare leven. Het contact met Filip en Astrid en hun gezinnen is goed, dat met Laurent voor verbetering vatbaar, al doet Paola haar best in ieder geval een goede oma te zijn. Albert en Paola brengen een groot deel van het jaar in Rome door, waar ze een appartement hebben op de kruising van de Via Jacopo Peri en de Via Gregorio Allegri, in Casa Ruffo, waar Paola opgroeide. Daarnaast cruisen ze veel in de Middellandse Zee. Ze zwemmen, ze gaan uit eten, ze geven bescheiden feestjes, ze hebben het gezellig met elkaar. En na alles wat die twee samen hebben meegemaakt, is dat best een happy end te noemen. Van harte, koningin Paola.   

Laatste nieuws