Koninklijke kniksjes, het blijft toch een wat ongemakkelijk ritueel. Maar het moet, volgens het protocol. Waar iedereen, ondanks het feit dat het 2015 is, toch hardnekkig aan vasthoudt. En dan krijg je dus dit soort giechelmomenten waarbij Mette-Marit van Noorwegen zich moet vasthouden aan koningin Sirikit van Thailand, omdat ze teveel naar voren buigt. “Niemand weet nog hoe je fatsoenlijk een kniksje maakt,” zegt Zara Tindall, die als kleindochter van de Queen haar oma altijd met een keurige reverence begroet, voor er hartelijk gekust wordt. “Het is een teken van respect. Toen ik in 2006 een MBE (te vergelijken met een lintje) kreeg, heb ik het de hele groep geleerd.” Nou, vooruit, zeg het maar. “Je zet je rechtervoet achter je linkervoet,” aldus Zara. “En dan buig je kort de knieën met je linkervoet recht naar voren en je bovenlichaam rechtop. En als de koninklijke familie vertrekt, doe je dat weer.” We leggen de koninklijke kniksjes even langs de Schaal van Zara.
Het kniksje als statussymbool
© Max Mumby / Getty Images
Het kniksjes maken is bij de Windsors een mijnenveld, vooral bij de jongere generatie. Zo mag hertogin Kate dan wel ooit koningin van Engeland zijn, als ze niet het gezelschap van prins William is, moet ze buigen voor de ‘bloedprinsessen’, ook bekend als Beatrice en Eugenie van York. Die hier schaamteloos van genieten. Al moet Beatrice – rechts in het roze naast titelloze zielen Autumn Phillips, Peter Phillips en vriend Dave Clark, die voor alles en iedereen moeten buigen – wel weer netjes een kniksje maken voor haar oma, zoals hier op Ascot. Het is niet haar chicste ooit, omdat ze graag even bij de Queen in beeld wil komen, maar het is altijd nog beter dan de zakactie van Autumn. Respectievelijk 8 en 4 op de Schaal van Zara.
Camilla doet het graag voor de Queen
© Chris Jackson / Getty Images
Is William bij Kate, dan mag ze de Yorkies op gelijke hoogte groeten, en geldt het kniksje alleen voor haar schoonvader, kroonprins Charles, zijn vrouw Camilla, prins Philip en de Queen. Camilla heeft het makkelijk, zij hoeft alleen te dealen met het protocol rond haar schoonouders. En levert hier een geroutineerde reverence: keurig rechtop, geen aanstellerij, toch respect vol (9 op de Schaal van Zara). Voor gravin Sophie ligt het weer gevoeliger: ooit moest Camilla buigen voor haar, maar sinds Charles en Camilla getrouwd zijn, zijn de rollen omgedraaid. En hoewel Sophie is getrouwd met prins Edward, de jongste zoon van de koningin, moet zij weer – shock & horror – een kniksje maken voor Kate, óók als William er niet bij is. Ben je daar nog?
Letizia weet hoe het heurt
© Europa Press / Getty Images
Internationaal ligt het iets eenvoudiger: daar ‘knikst’ iedereen gewoon voor de royal die hoger is in de hiërarchie. Ofwel: regerend staatshoofd is dan wel hoofd van een Koninklijk Huis. Dat levert ook gênante momentjes op: Willem-Alexander en Máxima waren het eerste kroonprinselijke paar van hun lichting dat promoveerde naar de eredivisie. En dat betekende dat al die leeftijdsgenoten waar ze al tien jaar ‘matchings, hatchings and dispatchings’ mee deelden, opeens voor hen door de knieën moesten. Dus ook toen nog kroonprinses Letizia, die hier een beeldige reverence laat zien, die een 10 op de Schaal van Zara scoort. Wax en Max ondergingen het manmoedig – het ligt gevoelig om honderden jaren hofprotocol weg te vegen onder het Hollandse motto ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg – maar wisten niet hoe snel ze de collega omhoog moesten hijsen voor een hartelijke hug.
Mary gaat richting Texas Dip
© Julian Parker / Getty Images
Wel weer geestig is dat de kniksende partij het momentje soms even lekker uitmelkt. Ziehier kroonprinses Mary van Denemarken, die mikt op een soort Texas Dip. Dat is de Stervende Zwaan die debutantes uit ze zuidelijke streken van de Verenigde Staten uitvoeren op hun bal. Het vergt nogal wat kracht om vloeiend weer overeind te komen van deze eenzame diepten. Maar gelukkig kan ze zich vastklampen aan koningin Máxima, die inmiddels zo Nederlands is geworden dat ze het maar mal gedoe lijkt te vinden. Totaalscore: 5 op de Schaal van Zara.
Juan Carlos flirt met Diana
© Tim Graham / Getty Images
Vooruit, nog eentje dan. Diana, prinses van Wales (1961 – 1997), voert hierin 1987 een volmaakte vintage ‘curtsey’ uit voor koning Juan Carlos van Spanje, het hof waar dit soort regeltjes zo’n beetje zijn uitgevonden. Waarbij de ouwe snoeper meteen misbruik van de gelegenheid maakt om haar hand te kussen. En dat is weer geheel tegen het protocol: ‘De lippen van de heer mogen de rug van de hand van de dame niet raken’. Ook superprotocollaire liefhebbers zitten er wel eens naastÂ…
